Psikolojik danışman olarak okul öncesi dönemdeki çocuklarla çalışmak hem zor hem de keyiflidir. Keyiflidir; çünkü çocuklar durudur, hesapsızdır ve hayal güçleri uçsuz bucaksızdır. Sorduğunuz sorulara alacağınız rengarenk cevaplar, hem şaşırtır hem de mutlu eder sizi. Çocuk sayısı kadar yanıtınız vardır. Hayvan çizip tahmin etme oyunu oynarsanız mesela, sizin çizeceğiniz ya kedidir ya kuş. Oysa bir çocuğun çizdiği resmi tahmin etmeniz epey güçtür, çünkü "yürüyen bir balina" çizdiğini söyleyebilir mesela size :)
Çocuklarla çalışmak diğer taraftan zordur. İletişim kurmak için illa ki samimi olmanız ve çocuğu sevmeniz gerekir. Ufacık bir samimiyetsizlik görürse sizde, hemen kapatır kapılarını ve almaz sizi içeri. Ama ufacık bir ilgiyle de aklına gelen her şeyi anlatması mümkündür :) Bir diğer zorluk da çocuğun kelime dağarcığının kendini ifade etmeye yetmemesidir. Bu nedenle alternatif yollara başvurmanız gerekir. Resim ve oyun ise en kestirme yollardır.
Çocuklarla çalışmanın bir diğer zorluğu da çocukların duygularını anlamlandırmada ve ifade etmekte zorlanmalarıdır. Bu noktada anne-babanın tutumu oldukça önemlidir. Çocuğun duyguları tanımasına yardımcı olunmalı ve her duygunun insan için olduğu, bunu yaşamamızın "normal" olduğu çocuğa öğretilmelidir. "Ne var bunda ağlayacak/korkacak/üzülecek/sevinecek!" dersek eğer, hem çocuğu hiç anlamamış, hem de çocuğun o duyguyu tanımasına fırsat vermemiş oluruz. Bunun yerine "Bu durum seni çok üzmüş, bana anlatmak ister misin, hadi gel bunu konuşalım." derseniz, hem çocuğunuzu anlamış hem de onun duygularıyla yüzleşmesine olanak sağlamış olursunuz. Travma yaşayan çocuklara tam da bunu çalışırız işte. Çocuğu duygusuyla yüzleştirmeye ve duygusunu normalleştirmeye... "Evet seni anlıyorum, çok korkmuşsun ama bu durumda kim olsa korkardı, ben de korkardım." Bu, çocuğun ilerlemesinde oldukça önemlidir.
Bu noktada anne-babalar olarak çocuklarımızla sık sık farklı duygu oyunları oynayarak, duygu ile ilgili değişik etkinlikler yaparak onlara duyguları tanıtmalıyız. TUBİTAK yayınları da "Duygularınız" kitabıyla buna destek oluyor. Kitapta farklı durumlarda yaşanacak farklı duygular anlatılıyor. Eğitici bir kitap ve arkasında anne-babalara öneriler yer almış. Kitap, 3+ etiketiyle paylaşılsa da 4 yaş ve üstü için daha faydalı olacağını düşünüyorum. İyi okumalar...
Not: Yetişkinler olarak bizlerin de duygular konusunda çok iyi olduğumuz söylenemez :) Küçük bir öneri; bildiğiniz duygulardan bir duygu listesi oluşturun, bakalım kaç duygu biliyorsunuz?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder